Inverted Commas

جمعی از فلسفه‌کاران امیرکبیر

Inverted Commas

جمعی از فلسفه‌کاران امیرکبیر

آخرین نظرات

۱ مطلب در آبان ۱۳۹۵ ثبت شده است

چه در اختیارِ من است؟

جمعه, ۲۸ آبان ۱۳۹۵، ۰۴:۱۴ ب.ظ

مینا، هنگامِ رانندگی، چراغِ قرمز را رد می‌کند و عابری را زیر می‌گیرد که در دَم منجر به مرگِ عابر می شود.

 

 

---

 

 

قبل از حادثه:

1) مریم چند روزی است که با پدالِ ترمزِ خودرویش مشکل دارد.

 

2) مکانیکِ حاذقِ تعمیرگاه، که مدتی همسرش او را ترک کرده است، تمرکزِ کافی ندارد که به‌درستی پدالِ ترمز را تعمیر کند.

 

3) مریم خودرویش را، با فرضِ تعمیرِ درستِ پدالِ ترمز، از تعمیرگاهِ خودرو تحویل می‌گیرد.

 

4) مینا خودروی مریم را به امانت می‌گیرد.

 

5) عابر دچارِ زوالِ عقل شده است و فرزندان‌اش اهمیّتِ چندانی به این موضوع نمی‌دهند.

 

 

---

 

 

بعد از حادثه:

1) مینا در دادگاه متّهم به قتل می‌شود.

 

2) مینا محکوم به چندین سال حبس و پرداختِ جزایِ نقدیِ سنگین می‌شود.

 

 

 

---

 

 

 

زنجیره‌ی علّیِ رویدادهایِ منجر به یک حادثه را تا کجا می‌توان دنبال کرد؟

 

آیا دنبال کردنِ این زنجیره، حدِّ یقفی دارد؟

 

ما تا چه حد در شکل‌گیریِ رویدادها موثّریم و به چه میزان در قبالِ آن مسئولیم؟

 

 

ما دیگران را با این پیش‌فرض مجازات می‌کنیم که عملشان تحتِ کنترلِ خودشان بوده است و مسئولیتِ عملشان را تماماً به خودشان نسبت می‌دهیم. اما استنادِ عملی که از ما سر زده به موجودِ هویّت‌داری به‌نامِ "من" تا چه حد صحیح است؟

 

ظاهراً پرسشِ ما با پیش‌فرض‌هایِ حقوقی مرتبط است اما به‌نظر می‌رسد که چنین پرسش‌هایی ارتباطِ دامنه‌داری با مباحثِ مطرح در فلسفه‌ی ذهن، اخلاق، معرفت‌شناسی و حتی متافیزیک دارند. پیگیریِ این پرسش‌ها و پاسخ‌هایِ به‌آن می‌تواند تبعاتِ عمده‌ای بر نگرشِ ما در نحوه‌ی ارزیابیِ اخلاقی و حتّی جزایی داشته باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  • حمید ساسانی